اقدامات لازم برای شروع یک کسب و کار اینترنتی
راه اندازی کسب و کار اینترنتی: برای راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی باید یک برنامه جامع کسب و کار اینترنتی داشت تا بتوان بدون مشکل راه پر تلاطم راه اندازی کسب و کار اینترنتی را طی کرد. انواع مختلفی از کسب و کار اینترنتی در حال حاضر وجود دارد برای مثال کسب و کار اینترنتی در منزل یا کسب درآمد دلاری از اینترنت و کلی ایده های کسب و کار اینترنتی دیگر در این مقاله برای شما همراهان آکادمی وبکیما یک برنامه کامل و جامع و قدم به قدم به اضافه یک چک لیست برای راه اندازی انواع مختلفی از کسب و کار اینترنتی را قرار دادیم. اگر می خواهید یک کسب و کار اینترنتی موفق و با درآمد بالا راه اندازی کنید به هیچ وجه این مقاله جامع را از دست ندهید.
راهنمای مطالعه:
می خواهم یک کسب و کار اینترنتی راه بیاندازم، از کجا شروع کنم؟
راه اندازی کسب و کار اینترنتی: می خواهم یک کسب و کار اینترنتی راه بیاندازم، از کجا شروع کنم؟ با یک مثال شروع کنیم: اگر تا حالا نرفته باشیم کوه و به خاطر تعریف هایی که شنیدیم، هوس کوهنوردی به سرمان بزند، آن وقت اولین کار عاقلانه این است که راجع به کوهنوردی پرس و جو کنیم و بعد شرایط آن را با شرایط و توان خود بسنجیم. ببینیم از پس آن بر می آییم؟ اصلا ارزش رفتن دارد؟ با علاقه و عقاید ما جور است؟ و … بعد از تصمیم قطعی برای کوهنوردی، نوبت انتخاب کوه است. از میان این همه کوه قرار است از کدام یکی بالا برویم؟ معمولا هر کوه دارای چندین قله است. پس فاز بعدی انتخاب قله است. به کدام قله و از کدام میسر؟ با کدام امکانات؟ این ها سوالاتی که باید پاسخ داده شود. خب همه چیز محیا است. حالا باید دست به عمل بزنیم. تجهیزات را آماده می کنیم و راه می افتیم. قطعا راه هموار نیست و در عمل باید ابتکار به خرج دهیم. این همان فاز آخر است. راه اندازی کسب و کار اینترنتی نیز شبیه کوهنوردی است. در ادامه ۵ فاز راه اندازی کسب و کار اینترنتی را مرور می کنیم.
فاز تصمیم گیری در راه اندازی کسب و کار اینترنتی ( بیا بریم کوه !)
در این فاز می خواهیم شناخت پیدا کنیم تا بتوانیم آگاهانه تصمیم بگیریم. تصمیم به این که آیا به دنیای کارآفرینی اینترنتی ورود کنیم یا خیر. فاز اول از ۴ مرحله تشکیل می شود.
- مرحله یک: آشنایی با مفاهیم و تعاریف کسب و کارهای اینترنتی.
- مرحله دو: آشنایی با مفاهیم و تعاریف کارآفرینی اینترنتی.
- مرحله سه: ارزیابی خود به عنوان کارآفرین.
- مرحله چهار: انتخاب حوزه کسب و کار.
با طی هر یک از این مراحل شناخت مان به مسائل مربوط به راه اندازی کسب و کارهای اینترنتی و همچنین شناخت مان نسبت به خود بیشتر می شود. در انتهای این فاز باید تصمیم بگیرم. تصمیمی قاطع! خیلی از دوستانی که مشتاق راه اندازی کسب و کار اینترنتی بودند، بعد از این که شروع کردند به انجام مراحل فوق در همین فاز بریدند!
فاز شناسایی فرصت های راه اندازی کسب و کار اینترنتی ( کدام کوه ؟)
در این فاز می خواهیم فرصتی مناسب برای ورود به بازاری سودآور را شناسایی کنیم. فاز دوم از ۲ مرحله اصلی تشکیل می شود.
- مرحله یک : ایده یابی .
- مرحله دو: انتخاب بازار .
با طی هر یک از این مراحل شناخت مان نسبت به مسائل بازار کسب وکار اینترنتی بیشتر می شود. در انتهای این فاز باید بازار خود را انتخاب کنیم.
فاز تدوین طرح ( نقشه راه )
در این فاز می خواهیم اهداف، راه رسیدن به آن، برنامه ها و تجهیزات مورد نیاز را مشخص کنیم. همه اطلاعات لازم را با جزئیات کافی جمع آوری کنیم. زوایای مختلف کار رابررسی کنیم، و در نهایت در داخل سندی به نام طرح کسب و کار آن را مکتوب نماییم. فاز سوم از ۴ مرحله اصلی تشکیل می شود.
- مرحله یک: انتخاب مدل در آمدی.
- مرحله دو: تعیین محصول.
- مرحله سوم: تعیین ساختار سایت.
- مرحله چهار: تدوین طرح کسب و کار.
با طی هر یک از این مراحل شناخت مان نسبت به کسب و کارمان بیشتر می شود. در انتهای این فاز باید کسب و کار خود را به طور شفاف و با جزئیات کامل بشناسیم.
فاز اجرای کسب و کار اینترنتی ( کوهنوردی )
اکنون وقت عمل است. هر آنچه را لازم است بدانیم به قدر بضاعت جمع کردیم. حالا طبق نقشه که در فاز قبل تهیه کردیم دست به کار می شویم. فاز چهارم از ۳ مرحله اصلی تشکیل می شود.
- مرحله یک: تامین منابع و تجهیزات.
- مرحله دو: تولید محتوا.
- مرحله سه: ترویج سایت.
با طی هر یک از این مراحل بخشی از کسب و کارمان در عمل راه می افتد. در انتهای این فاز عملا کسب و کار اینترنتی ما کار خود را آغاز کرده است.
فاز توسعه و نگهداری از کسب و کار اینترنتی مان (کوهنورد حرفه ای شدن)
این فاز تکرار فازهای دو، سه و چهار است. برای بقای کسب و کارمان لازم است مرتبا فرصت های جدیدی را شناسایی کنیم. محصولات تازه ای را وارد بازار کنیم. و همواره نقشه خود تازه و به روز نگهداریم.
فاز یک راه اندازی کسب و کار اینترنتی : تصمیم گیری
حالا می خواهیم فاز اول یعنی تصمیم گیری را بیشتر مورد توجه قرار دهیم. در فاز تصمیم گیری قرار است که شناخت پیدا کنیم. شناخت از خود و مفاهیم کارآفرینی اینترنتی. مفاهیم و تعاریفی که دید درستی از راه اندازی کسب و کار اینترنتی در ما ایجاد می کند. مواردی مانند این که کارآفرینی اینترنتی نیاز به هزینه دارد، یا این که چه مزایا و خطراتی در این راه هست. و مواردی از این قبیل باعث می گردد تا فرد علاقمند به کارآفرینی اینترنتی قبل از شروع و اقدام بداند که به کجا می خواهد برود و در آخر به چه چیزهایی خواهد رسید. برای آشنایی بیشتر با مفاهیم پایه کارآفرینی مقاله انگلیسی زبان مفاهیم اساسی و خصوصیات کارآفرینی را مطالعه کنید. برای رفتن در این راه به چه امکانات و ملزوماتی نیاز دارد. این دانسته ها کمک می کند تا با آگاهی تصمیم بگیریم. به همین جهت هم آکادمی وبکیما مطالب متعددی را در این راستا منتشر می کند. وقتی مسیر و ابعاد کارآفرینی اینترنتی را تا حدودی شناختیم، لازم است تا خود را نیز بشناسیم. به هر حال قرار است که ما مسیر را طی کنیم.
آیا توانایی لازم برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی را داریم؟
اصلا چه توانایی هایی باید برای راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی داشته باشیم؟ شناخت از ویژگی های کارآفرین و همچنین ارزیابی آنها در خود باعث می گردد تا شناخت بهتری نسبت به توامندی هایمان پیدا کنیم تا نقاط ضعف را بر طرف و نقاط قوت را تقویت نماییم. قطعا با این کار احتمال موفقیت کسب و کار اینترنتی ما بیشتر خواهد شد. آزمون های متعددی در این زمینه وجود دارد. به عنوان مثال می توان از مجموعه کتاب های KAB یا کتاب ” مبانی کارآفرینی “، دکتر احمدپور کمک گرفت. چنانچه مصمم به شروع کارآفرینی اینترنتی هستیم، لازم است تا حوزه ای که می خواهیم در آن کسب و کار کنیم را مشخص نماییم. وقتی همه این ۴ مرحله یعنی آشنایی با مفاهیم و تعاریف کسب و کارهای اینترنتی، آشنایی با مفاهیم و تعاریف کارآفرینی اینترنتی، ارزیابی خود به عنوان کارآفرین و انتخاب حوزه کسب و کار را طی کنیم آن وقت است که با شناخت و آگاهی می توان تصمیمی درست گرفت.
فاز دو راه اندازی کسب و کار اینترنتی : شناسایی فرصت ( ایده یابی )
در فاز اول تصمیم خود را برای شروع یک کسب و کار اینترنتی گرفتیم. حوزه کسب و کار اینترنتی خود را نیز مشخص کردیم. حالا نوبت به فاز دو یعنی شناسایی فرصت است. این فاز دارای دو مرحله اصلی ایده یابی و تعیین بازار است. مرحله ایده یابی، فعالیت هایی است که کارآفرین تلاش می کند تا بتواند ایده هایی را برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی خود شناسایی کرده و فرصت های بالقوه را کشف نماید. برای یافتن ایده های راه اندازی کس و کار اینترنتی می توانید به دو مقاله ” ۵ کسب و کار اینترنتی که می توانید بدون پول راه اندازی کنید ” و ” ۵۰ ایده برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی ” مراجعه کنید.
فرصت های راه اندازی کسب و کار اینترنتی
واژه فرصت به معنای وقت مناسب برای انجام دادن کاری و معادل انگلیسی آن واژه OPPOrtunity است. دکتر شین صاحب نظر معروف، فرصت در کارآفرینی را این گونه تعریف کرده است: “نیازی که بتوانیم آن را به یک ارزش اقتصادی تبدیل کنیم.” یعنی فرصت ها از درک یک نیاز خواسته در جامعه وتوان پاسخگویی به آن شکل می گیرد. پس هر چقدر که قدرت درک و تشخیص نیازهای جامعه و توان پاسخگویی به آن ها در ما بیشتر بشود فرصت های بیشتری را میتوانیم بیابیم.و این دقیقا همان کاری است که کارآفرینان موفق انجام می دهند. ( کارآفرینی شانسی و اتفاقی نیست! ) بنابراین اگر بخواهیم یک کارآفرین اینترنتی موفق و صاحب کسب و کاری سودآور باشیم، لازم است تا حوزه خود را مرتبا رصد و تحلیل کنیم تا بیشتر و بهتر با نیازها و مشکلات مردم آشنا باشیم. از سوی دیگر با مطالعه و آموزش، ایجادو بهبود روابط، افزایش تجهیزات، تمرین مهارت های مدیریتی و امثال آن، توانایی های خود را در حل مشکلات و پاسخ به نیازها بالا ببریم. ( کارآفرینی اینترنتی نیاز به زمان و هزینه دارد! )
ایده های راه اندازی کسب و کار اینترنتی
ایده ی کسب و کار، یک تصویر ذهنی از راه حلی است که ما برای حل مساله ای شناسایی شده، یا برآوردن نیازهای افراد پیشنهاد می دهیم. در واقع ایده کسب و کار همان فرصتی است که ما شناسایی کرده ایم. مثلا با تحقیق ممکن است که متوجه شوید بسیاری از آقایان و حتی خانم های جوان نیاز به آموزش در زمینه های خانه داری مانند “چگونه یک لکه نوشابه را پاک کنیم؟” ، ” چه طور برنج را دم کنیم تا شفته نشود؟” و غیره دارند. بنابراین ایده کسب و کار (راه حل) شما می تواند کمک به افراد برای خانه داری باشد. همان طور که مشاهده می شود، ایده کسب و کار یک راه حل خام و کلی است که کارآفرین در پاسخ به یک نیاز یا مسئله ارائه می کند. نکته مهم این است که همه کسب و کارهای موفق حتما یک ایده خوب دارند ولی متاسفانه بسیاری از ایده های خوب تبدیل به کسب و کارهای موفق نمی شوند. علت این امر فاصله زیادی است که بین تصور تا عمل وجود دارد. از این رو ایده ها هر چند که ضروری و لازم هستند ولی قیمت چندانی ندارند. شما می توانید برای مطالعه بیشتر مقاله انگلیسی زبان به نام ” ۲۲ کسب و کار اینترنتی کوچک فوق العاده ” مراجعه کنید.
مدل های کشف فرصت برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی
گفتیم که فرصت یا ایده کسب و کار از جمع نیاز و ایده به دست می آید. بر همین اساس، دو مدل کلی برای کشف فرصت وجود دارد. _مدل یک: خیلی وقت ها افراد به خصوص مهندسان، مخترعان و محققان به خاطر شغلی که دارند به چیزهای جالبی می رسند، اختراع می کنند، کشف می کنند. ولی درست نمی دانند که به درد چه کسی می خورد. یا چه مشکلاتی را می توان با آن ها حل کرد. این افراد معمولا عاشق ساختن و بهبود ساخته ها هستند. خوب در این حالت باید دنبال نیاز بگیریم. در واقع راه حل را داریم، اگر بتوانیم کسی را پیدا کنیم که این پاسخ سئوالش باشد، آن وقت فرصت بالقوه ای را کشف کردیم.
فرصت یا ایده راه اندازی کسب و کار اینترنتی <== نیاز + ایده
_مدل دو: از بازار و نیاز شروع می کنیم. در آنجا متوجه کاستی می شویم. بعد به دنبال راه حل و پاسخ آن می گردیم. یعنی سئوال را داریم اگر پاسخ را هم بتوان بیابیم آن وقت یک فرصت بالقوه را کشف کردیم. معمولا بازاریاب ها و کارآفرینان اینترنتی از این مدل استفاده می کنند.
ایده
واژه ایده در فرهنگ لغت (معین) به معنای فکر، اندیشه و تصور آمده است. در فرهنگ انگلیسی (لانگمن) نیز این واژه را به یک تصویر ذهنی معنا کردند. به طور کلی می توان یک طرح که به وسیله تلاش ذهنی شکل می گیرد را تعریفی برای ایده دانست. دقت کنید که بین ایده و کسب و کار فرق هست.
نیاز
تعریف نیاز را گفتیم احساسی است که از کمبودن چیزی به وجود می آید. وقتی درباره نیاز مشتری صحبت می کنیم، یعنی می خواهیم پاسخ این سئوال را پیدا کنیم: مشکل یا مسئله مشتری چیست؟ در پایان مرحله اول فاز دو، مهم این است که کارآفرین اینترنتی توانسته باشد ایده کسب و کار خود را شناسایی، ارزیابی و انتخاب کند. بدین منظور یک کاغذ و قلم بردارید و شروع کنید به نوشتن. اگر ایده یا محصولی دارید، ببینید چه مشکلی را می توانید با آن برطرف کنید! (مدل یک) اگر هم ایده ای ندارید، سعی کنید حداقل سه تا از مشکلاتی که در حوزه کسب و کار شما وجود دارد را بنویسید و سپس ببینید که چطور می توانید آن ها را رفع کنید. (مدل دو) خیلی نگران نتیجه نباشید. این تمرین روی کاغذ است نه هزینه ای دارد و نه ضرری. به آسانی می شود آن را اصلاح کرد. مهم این است که حرکت کنید!
فاز دو راه اندازی کسب و کار اینترنتی : شناسایی فرصت (انتخاب بازار)
آمارها نشان می دهند که بیش از ۸۰ % کسب و کارهای اینترنتی جدید در همان سال اول با شکست مواجه می شوند و از هر ۳۰ ایده کسب و کار، شاید فقط یک فرصت واقعی وجود داشته باشد. علت این است که ایده خوب شما، نیازی را از مردم رفع می کند، ولی این به تنهایی کافی نیست. عواملی مانند این که آیا کسی حاضر است در قبال رفع نیازش پولی پرداخت کند؟ آیا تعداد مشتری برای سودآور بودن کسب وکارتان کافی است؟ چه تعداد رقیب وجود دارند؟ آیا پول و امکانات کافی برای عملی کردن ایده را دارید؟ و بسیاری دیگر را باید بررسی کنید تا معلوم شود که آیا ایده ی کسب و کاری که یافته اید واقعا یک فرصت هم هست یا خیر؟ بنابراین قبل از شروع کسب و کار اینترنتی خود باید مطمئن شوید که یک فرصت مناسب را توتنسته اید، شناسایی کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر به مقاله انگلیسی زبان ” ۹۰ درصد از کسب و کارهای استارت آپی اینترنتی شکست می خورند ” مراجعه کنید.
عواملی که باید بررسی کرد عبارتند از :
- انتخاب بازار هدف
- میزان تقاضا
- تعداد و قدرت رقبا
- امکانات و توانایی خود برای ارائه محصول با کیفیت و قابل رقابت
- نحوه تعامل و دسترسی به بازار
بازار چیست؟
آقای فیلپ کاتلر ( philip Kotler ) که پدر بازاریابی مدرن لقب دارد، بازار را اینگونه تعریف کرده است: “بازار مشتمل بر تمام مشتریان بالقوه ای است که دارای نیاز خواسته مشترک باشند و برای تامین نیاز و خواسته خود،به انجام مبادله متمایلند و توانایی انجام این کار را نیز دارند. ”
بازار اینترنتی چیست؟
وقتی که شما مطالعه بازاریابی اینترنتی را شروع می کنید، با تعاریف متعدد مواجعه می شوید. بهترین تعریف ساده ایی که می شود از بازار اینترنتی ارائه کرد عبارت است: “اجتماعی از افراد که علائق خود را در یک موضوع یا فعالیت، با دیگران در اینترنت به اشتراک می گذارند.” همانطور که می بینید تعریف آقای کاتلر از بازار در اینترنت نیز صادق است. نکته در این است که به جای حجره و فروشگاه در اینجا سایت وجود دارد. و جای معبر و خیابان ها را لینک و موتورهای جستجو گرفته اند. در این جا این عوامل هستند که مشتری را به مغازه شما می رسانند. و از همه مهم تر این که افراد عمدتا برای کسب اطلاعات و ارتباطات است که به این بازار می آیند نه خرید! حالا نوبت شما است! بازار خود را مشخص کنید.
اشتباه نکنید نباید به همه بازارها وارد شوید!
توجه داشته باشید، ما امکان این را نداریم که همزمان به همه بازارها وارد شویم. توان مالی، زمانی و تجهیزات ما محدود است. از این رو در ابتدا فقط می توانیم بر روی برخی افراد برای ارائه راه حل خود تمرکز کنیم. به این گروه از مشتریان می گویند بازار هدف. در واقع کل بازار را با شاخص هایی به بازارهای کوچک تقسیم می کنیم. مثلا سطح قیمت می تواند یک شاخص باشد. یا سن یا شغل یا منطقه جغرافیا یا هر چیز دیگری که باعث خاص شدن یک مشتری از مشتریان دیگر می شود می تواند به عنوان شاخص باشد. در این مرحله مهم پیدا کردن شاخص های درست است تا بر اساس آن بتوانید بازار هدف خود را تعیین کنید. شما می توانید از چندین شاخص هم زمان استفاده کنید. به این فکر کنید که چگونه می توانید بین مشتریان فرق بگذارید؟ و این فرق باعث چه تغییری در رفتار آن ها برای خرید می شود؟ ایده کسب و کار شما برای کدام یک از این گروه ها مناسب تر است؟ چگونه با این گروه از مشتریان می توانید ارتباط برقرار کنید؟ چگونه می توانید به آنها محصول خود را ارائه دهید؟ چقدر تقاضا برای محصولتان پیش بینی می کنید؟ هر چه به ذهنتان می آید بنویسید. مهم این است که برای هر سئوال حداقل یک پاسخ بنویسید. بعدا آن ها را اصلاح خواهید کرد. اگر هیچ پاسخی ندارید، نیاز است تا تحقیق کنید. لطفا حالا شروع کنید!
فاز دو راه اندازی کسب و کار اینترنتی : شناسایی فرصت (جمع بندی)
اول درباره تعریف فرصت، ایده و مدل های کشف فرصت صحبت کردیم. به عبارت ساده فرصت ها از ۴ رکن شکل می گیرند:
- نیاز مردم
- راه حل ما
- توانمندی ما
- سودآور بودن بازار و ترکیب نیاز و راه حل، ایده کسب و کار اینترنتی یا فرصت بالقوه را شکل می دهد.
اگر توان اجرای ایده کسب وکار اینترنتی را در عمل داشته باشیم و این ایده در دراز مدت سودآور باشد آنگاه یک فرصت واقعی را کشف کردیم. توانمندی ما در کسب و کارهای اینترنتی به دانش، مهارت و ارتباطات ما برمی گردد. هر چقدر تخصص بیشتری در حوزه کسب و کارمان داشته باشیم، هر چقدر مهارت های کارآفرینی و مدیریتی بیشتری داشته باشیم و هر چقدر ارتباطات گسترده تر و قوی تری داشته باشیم، در اجرا و هدایت کسب و کارهای اینترنتی توانمندتریم. اما سودآور بودن به بازار هدف و نحوه اجرای ما برمی گردد. بعد درباره بازار هدف صحبت کردیم.
گفتیم که انتخاب بازاری درست است که شرایط ذیل را دارد:
- گروهی از مردم که رفتاری مشابه در خرید دارند.
- راه حل ما حداکثر انطباق با نیاز این گروه را دارد.
- این گروه تقاضای کافی برای خرید راه حل ما را ایجاد کنند.
- تقاضای رو به رشد باشد.
- ما به این گروه دسترسی داریم.
حال نوبت شماست!
بسیار خوب، حالا نوبت شما است. کاغذ و قلم را بردارید. ایده کسب و کار خود را شرح دهید. در آن مشخص کنید که چه نیازی را از چه کسی و به چه شکلی رفع می کنید. اندازه تقاضا و میزان درآمد خود را تخمین بزنید. نقاط قوت و ضعف خود را برای پاسخ به نیاز بنویسید. قطعا این ها حدسیات فعلی شما هستند. حدسیاتی که با توجه به تجربه، دانش، تخصص و تحقیقاتی کنونی به دست آمده است. نگران نباشید! همه این ها روی کاغذ است. بعدا آن ها را اصلاح می کنید. الان موقع مشق کردن است. تمرین کنید. دانسته های تان را بنویسید. جادوی نوشتن شما را ارادتمندتر می کند. شناخت می دهد. هیجان ایجاد می کند. سئوال مطرح می کند. و همه این ها یعنی یک گام به جلو. پس شروع کنید!
فاز سوم : مرحله اول راه اندازی کسب و کار اینترنتی ( مدل درآمدی )
در فاز سوم می خواهیم، کسب و کار خود را طرح ریزی کنیم. یعنی در پایان این فاز اهداف، راه رسیدن به آن، برنامه ها و تجهیزات مورد نیاز را می دانیم. و در نهایت همه اطلاعاتی را که به دست آوردیم در سندی به نام طرح کسب و کار اینترنتی مکتوب می کنیم. می دانیم که این فاز شامل ۴ مرحله است.
در این بخش با مرحله اول یعنی مدل درآمدی آشنا می شویم.
- می خواهید کارآفرین اینترنتی باشید؟ (فاز ۱ )
- کسب و کار اینترنتی شما در کدام حوزه فعالیت می کند؟ ( فاز ۱ )
- چه مشکلی را می خواهید حل کنید؟ ( فاز ۲ )
- چه کسانی این مشکل را دارند؟ ( فاز ۲ )
- اندازه بازار هدف چه قدر است؟ ( فاز ۲ )
- رقبای اصلی خود را نام ببرید؟ ( فاز ۲ )
اگر به همه پرسش ها می توانید ساده و شفاف جواب دهید، عالی است به فاز سوم رسیدیم در غیر این صورت برگردید و ابتدا جوابی برای آن ها پیدا کنید.
مدل درآمدی چیست؟
تعریفی فرهنگ لغت کسب و کار از مدل درآمدی به این شرح است: “توصیفی از نحوه کسب درآمد، سود و بازگشت سرمایه است. مدل درآمدی سود بلند مدت یک کسب و کار را نشان می دهد.” به عبارت ساده مدل درآمدی می گوید که ما چه ارزشی را به مشتری ارائه می کنیم و چطور پول در می آوریم. یک لحظه به خریدهای که انجام می دهید فکر کنید. چرا خرید می کنید؟ قطعا به خاطر منافعی که محصولات برای شما دارند. ارزشی که به پیشنهاد شده است به قیمت آن می ارزد. پس شما سود می کنید. برای همین هم آن ها را می خرید. حالا باید همین کار را برای مشتریان خود انجام دهیم. یک قلم و کاغذ بردارید و به ۴ سئوال ذیل پاسخ دهید:
چه ارزشی به مشتریان خود پیشنهاد می کنیم؟
ارزشی از دو طریق حاصل می شود:
- کاهش مشکلات مشتری
- افزایش منافع مشتری
بنابراین باید خیلی شفاف و ساده بتوانیم بگوییم که راه حل ما کدام مشکلات مشتری را کاهش یا کدام منافع را افزایش می دهد. مثلا اگر اضافه وزن مشکل مشتری است راه حل پیشنهادی ما وزن او را کم می کند. بنابراین ارزش پیشنهادی ما کاهش وزن است.
تفاوت و برتری ما در حل مشکل نسبت به سایر روش های موجود چیست؟
قطعا راه حل هایی وجود دارد که مشتری در حال حاضر برای رفع مشکل خود از آنها بهره می گیرد. بنابراین باید راه حل ما مزیتی نسبت به رقبا داشته باشد تا مشتری قانع شود خرید از ما به نفع او است. مثلا اگر روش های موجود کاهش وزن باعث ایجاد عوارضی برای فرد می گردد پیشنهاد منحصر به فرد ما کاهش وزن بدون عوارض است.
راه حل ما به چه شکل هایی قابل عرضه است؟
ارزش و راه حل را نمی توان به دست مشتری رساند مگر در قالب محصول! در پاسخ این سئوال (کالا و خدمات) که می توانیم ارائه کنیم می اندیشیم. مثلا وزن افراد را بدون عوارض از طریق مشاوره کاهش می دهیم. بنابراین مشاوره می شود محصول ما. ولی اگر وزن افراد را بدون عوارض از طریق قرص کاهش می دهیم. آن وقت محصول ما قرص است. نیازی نیست در این مرحله به ویژگی ها محصول فکر کنیم. بلکه باید به اشکالی که می توانیم ارزش خود را به مشتری ارائه کنیم بیاندیشیم. پاسخ این سوال فهرستی از محصولات (کالا و خدمات) ما خواهد بود.
مشتریان برای کدام یک از محصولات ما حاضر به پرداخت هزینه هستند؟
نکته مهم در مدل درآمدی ساختن سبدی از محصولات مورد نیاز مشتری است. محصولاتی که باعث حداکثر شدن تعامل با مشتری و سودآوری را برای کسب و کار می شوند. در پاسخ این سئوال محصولات پولی و رایگان را از هم جدا می کنیم. فرض کنید محصولات ما برای کاهش وزن شامل مشاوره و قرض است. مشاوره رایگان و قرض را به ازای دریافت هزینه به مشتری ارائه می کنیم. پاسخ به سئوالات کار ساده ای نیست. مهم این است که با توجه به دانش و تجربه خود به آنها پاسخ دهید تا تصویری از کسب و کار اینترنتی تان در ذهن روشن شود. این ها حدسیات شما هستند. و بعدا بررسی خواهند شد. پس نگران نباشید. و شروع به نوشتن کنید!
فاز سوم : مرحله دوم راه اندازی کسب و کار اینترنتی (محصول)
محصول چیست؟
محصول یعنی هر آن چه که به مشتری تحویل می دهیم. بنابراین محصول محدود به کالا نیست بلکه، خدمات، اطلاعات، فرآیند و امثال آن را نیز شامل می شود. ممکن است محصولات ما ترکیبی از موارد فوق باشد. در مرحله قبل ما فهرستی از محصولات احتمالی خود را به دست آوریم. البته این فهرست (یا سبد محصولات) بسیاری کلی بود. اکنون می خواهیم، محصولاتمان را به شکلی که برای مشتری قابل درک باشد، ایجاد کنیم.
به دنبال چه هستیم؟
این مرحله، بسیار مهم است. چرا که عملا ما می توانیم با ارائه محصول نمونه، بازخورد و نظرات مشتریان را مشاهده کنیم. در این مرحله تمام حدسیات و فرضیاتی که در مراحل قبلی داشتیم، آزموده شده به چالش کشیده می شود. ما می خواهیم بدانیم که آیا مشتری با استفاده از محصول، نیاز یا مشکلش رفع می شود؟ آیا مشتری منافع محصول را درک می کند؟ آیا مشتری برای استفاده و بکارگیری محصول مشکلی ندارد؟ آیا مشتری از ویژگی ها و عملکرد محصول راضی است؟ آیا مشتری برای استفاده از محصول پول پرداخت می کند؟ آیا مشتری…. معمولا در این مرحله تغییرات بسیار زیاد است. تازه متوجه می شویم که مشتری واقعا چه می خواهد! چرا به محصول نمونه نیاز داریم؟ چون لازمه تعامل با مشتری داشتن یک محصول نمونه است. و ما می خواهیم در این مرحله این محصول نمونه قابل ارائه به مشتری را طراحی کنیم. قطعا ساختن یک نمونه قابل ارائه کاری زمان بر و هزینه بر است.
یک مثال
فرض کنیم محصول ما ارائه خدمات یادگیری زبان به شیوه ای کامل متفاوت از طریق اینترنت است. برای ارزیابی محصول نمونه نیازمند سایتی با قابلیت های متفاوت برای پیاده سازی شیوه یادگیری جدیدمان هستیم. تا مشتری بتواند در آن عضو شده و آن را آزمایش نماید. پیاده سازی چنین سایتی زمان و هزینه زیادی را از ما می گیرد و می دانیم که باید بیشتر زحمات انجام شده را دور بریزیم، چون مشتری پس از آزمایش محصول، تازه متوجه می شود که چی می خواهد! ماکت بسازید! سئوال اساسی این است که چگونه محصول نمونه خود را با کمترین هزینه و زمان ممکن بسازیم که به سادگی قابل دور انداختن باشد؟ پاسخ ساده است، ساختن ماکت به جای اصل. در مثال قبلی می توانیم، مراحل کار یادگیری زبان را با یک سری اسلاید به مشتری نشان داد. یعنی اسلایدرها به عنوان ماکت سایت خواهند بود. نیازی نیست برنامه نویسی باشید تا بدانید تهیه اسلایدر در نرم افزاری مانند پاورپوینت چقدر ساده تر و سریع تر از پیاده سازی یک سایت است! استفاده از ماکت شاید تکنیکی ساده به نظر آید ولی بسیار راهگشا است.
مثال واقعی
۱۲ سال پیش، ایده ی معرفی و آگهی ملک از اینترنت برای مشاورین املاک را داشتم. مردم آگهی را در سایت می دیدند، اگر نظرشان جلب می شد برای بازدید با مشاوراملاک تماس می گرفتند. ایده ای نو که تا آن زمان در ایران اجرا نشده بود. مردم به سادگی به اطلاعات املاک دسترسی داشتند. مشاورین با مشتریان زیادی در ارتباط بودند. فوق العاده است یک کسب و کار برنده، برنده در بازار پر رونق ملک! بدیهی بود که به عنوان یک برنامه نویس حرفه ای شروع به تحلیل و پیاده سازی سایتی کامل نمودم. با وجود پیاده سازی عالی در عمل این ایده بکر شکست خورد. چون آژانس ها به دنبال یافتن اطلاعات ملک بودن و هیچ علاقه ای به ارائه اطلاعات خود در اینترنت نداشتند. مفروضات ما اشتباه بود! حتی تحقیقات اولیه بازار که بر اساس پرسشنامه اجرا شده بود این اشتباه را نشان نداد. براساس فرض اشتباه، محصولی را به طور کامل پیاده کردیم. در عمل، نیاز مشتری چیز دیگری بود. او اطلاعات را می خرید، نه فضای تبلیغاتی! تقریبا کمی بعد از ما، شرکت های دیگری که به عنوان شرکت های فایلینگ معروف شدند، دقیقا عکس کار را انجام دادند. آن ها آگهی های روزنامه ها را می خوانند. در فرم هایی مشخصات را ملک تایپ می کردند و در اختیار مشاورین املاک قرار می دانند. آن هم در فرم های کاغذی و از طریق پیک! چون نیاز بازار را رفع می کردند، سودهای کلانی بردند. اگر در آن زمان به جای پیاده سازی محصول بر روی ساخت ماکت و ارائه سریع آن به بازار تمرکز کرده بودیم، خیلی زودتر متوجه اشتباه می شدیم. با شکست ماکت از شکست محصول و در نهایت پروژه جلوگیری می کردیم.
چگونه ماکت محصول را بسازیم؟
- برای محصول نمونه باید به ۵ پرسش ذیل پاسخ دهیم :
- این محصول قرار است کدام مشکل را حل کند؟ یا چه منافعی ایجاد کند؟
- محصول برای این که بتواند مشکل را حل کند چه عملکردی (Function) باید داشته باشد؟
- محصول باید چه ویژگی هایی (Feature) داشته باشد؟
- محصول باید چه شکلی (Form) باشد؟
عملکرد، ویژگی و شکل محصول را چگونه می توان با حداقل زمان و هزینه به مشتری نشان داد؟ حالا نوبت شما است. برای محصول خود ماکتی بسازید. آن را به مشتریان نشان دهید. مفروضات خود را اصلاح کنید. ماکت دیگری بسازید. آن را به مشتری نشان دهید. مفروضات خود را اصلاح کنید. آن قدر این کار را انجام دهید تا از منطبق بدون محصول با نیاز بازار مطمئن شوید. پس دست به کار شوید!
فاز سوم : مرحله سوم راه اندازی کسب و کار اینترنتی (وب سایت)
می دانیم که نتیجه کارآفرینی اینترنتی یک کسب و کار اینترنتی است که معمولا در قالب یک وب سایت، نمود پیدا می کند. بنابراین هدف این مرحله تصمیم گیری درباره وب سایت مان است.
بخش های اصلی سایت
با توجه به محصول و مدل درآمدی که در مراحل قبل تعیین کرده ایم، وظایف مشخصی را از سایت انتظار داریم. مثلا بخشی را برای معرفی محصولات خود نیاز داریم. بخشی را برای معرفی خودمان. بخشی را برای تماس با ما. بخشی را برای پرداخت. و …. این بخش ها و نحوه عملکرد آن ها کاملا به کسب و کاری که می خواهیم انجام دهیم بستگی دارد. آن ها را در این قسمت مشخص می کنیم.
راهبردی سایت
راهبردی عبارت است از هر لینکی در صفحه سایت که با کلیک کردن بر روی آن، کاربر را به صفحه دیگری از سایت شما منتقل می کند. پس در این مرحله می خواهیم مشخص کنیم که
- بخش ها چگونه باهم در ارتباط باشند؟
- کاربر در هر صفحه چه لینک هایی را می بیند؟
- سایت شامل چه منوهایی است؟ (دسته بندی لینک ها)
اگر راهبری به درستی انجام شود، سایت کاربرپسند خواهد شد و کاربران در سایت شما می مانند. ولی اگر راهبری درست انجام نشود بازدید کنندها به سرعت سایت تان را ترک می کنند. لینک های کل سایت را در یک نمودار درختی به نام نقشه سایت (Site map) نشان می دهند. بنابراین خروجی این قسمت ترسیم نقشه سایت و صفحات مهم آن است.(برای آشنایی بیشتر با نقشه سایت می توانید به مقاله ویکی پدیا با نام نقشه وبگاه مراجعه کنید) پیشنهاد می شود از کاغذ و قلم برای ترسیم این موارد استفاده کنید. تا خیلی درگیری اجرا نشده بر روی اصل موضوع یعنی راهبردی تمرکز داشته باشید.
انتخاب نام دامنه برای سایت
نام دامنه یا دومین (Domain) نام کسب و کاراینترنتی ما است. همان نامی است که وب سایت مان در اینترنت با آن شناخته می شود، و کاربران اینترنت با استفاده از این نام می توانند به صفحات وب دسترسی پیدا کنند، مانند، webkima.com در این قسمت می خواهیم با شناختی که از کسب و کاراینترنتی خود پیدا کردیم، یک دامنه مناسب را انتخاب کنیم. این کار خیلی مهم و معمولا دشوار است. چرا که یکی از مهمترین قدم های راه اندازی کسب و کار اینترنتی و اولین معرف کسب و کارمان، دامنه سایت است. احساس و عقیده اولیه مشتریان تان بسیار مهم است. _ کسب و کار اینترنتی ما را خیلی وقت ها با دامنه سایت و از طریق موتورهای جستجو پیدا می کنند. _ دامنه را در تبلیغات خواهیم نوشت. _ می خواهیم که دامنه سایت دهان به دهان بچرخد و بر سر زبان ها بیفتد. _ برای گرفتن لینک از سایت های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. _ از همه مهم تر مشخص می کند که محتوای سایت درباره چیست. بنابراین وقت کافی بگذارید و یک نام خوب برای سایت خود انتخاب کنید. یک نام خوب، مرتبط با کسب و کار، کوتاه، ساده و به یاد ماندنی است. فراموش نکنیم که نام سایت ها از طریق یک سرویس جهانی ثبت می شود و امکان اصلاح نام دامنه ثبت شده وجود ندارد پس در انتخاب اولیه نام دقت کافی داشته باشید.(برای انتخاب نام دامنه مناسب می توانید مقاله ۱۲ نکته انتخاب مناسب ترین نام دامنه برای سایت را مطالعه کنید)
سامان دهی و طراحی سایت
سامان دهی یعنی چیدمان محتوا در صفحات سایت چگونه است. صفحه آرایی سایت خیلی مهم است. چرا که تحقیقات نشان داده است،مردم صفحات وب را کامل نمی خوانند بلکه آن را مانند شکل ذیل مرور می کنند. یک تحقیق طراحی تجربه کاربری در سایت ها نشان می دهد که کاربران سایت دیگر مطالب سایت را مطالعه نمی کنند بلکه صفحات سایت را اسکن می کنند و هر کجا که یک چیزی نظرشان را جلب کند به آن توجه می کنند، چشم ها معمولا صفحه را از بالا و چپ به راست پیمایش (Scan) می کند. و دوباره بطور مایل به سمت چپ پایین بر می گردد. دوباره به راست می رود و همین طور تا انتهای صفحه به پیش می رود. در واقع چشم صفحه را مثل یک مثلث پویش می کند. این تحقیق نشان داده که مهم ترین قسمت یک صفحه سمت راست و بالا است. پس این محل را برای مهم ترین کار آن صفحه نگهدارید. مثلا اگر مدل درآمدی سایت مبتنی برحق اشتراک است این محل باید برای عضویت بازدید کنندها در نظر گرفته شود. یا اگر سایت بر روی فروش کالا یا خدمات متمرکز است این محل جایی است که باید محصولات معرفی شوند.
طراحی :
شامل انتخاب رنگ، قلم و عکس ها است، که تم سایت را مشخص می کنند و به آن حس و روح داده آن را منحصر به فرد می سازد. سایت را براساس سلیقه مخاطب (بازار هدف) طراحی کنید. اگر مشتریان افراد خبره و حرفه ای هستند، خوب سایت ساده، شفاف و رسمی مناسب است. اکر مخاطب، نوجوانان و جوانان هستند، ظاهری غیر رسمی و آزاد مناسب تر است. نکته مهم این است که سایت با مخاطب اش سازگار بوده و با او ارتباط برقرار کند.
روش ایجاد و طراحی سایت
حالا که می دانیم سایت ما چه بخش هایی دارد، آن ها چطور به هم مرتبط هستند، چه جور ساماندهی و طراحی شده است، می توانیم درباره نحوه ایجاد سایت تصمیم بگیریم. ما می توانیم:
- از سایت ساز یا مدیریت محتوای آماده و رایگان مانند وردپرس ، جوملا، مامبو و امثال آن استفاده کنیم.
- از سایت یا مدیریت محتوای ایرانی و پولی استفاده کنیم.
- سایت سازهای آماده را مطابق با نیاز خود تغییر دهیم .
- تولید سایت را به یک تیم طراحی سایت مانند وبکیما سفارش دهیم.
- سایت را توسط تیم داخلی خودمان طراحی کنیم.
(برای راه اندازی سایت با وردپرس می توانید از آموزش ۰ تا ۱۰۰ وردپرس آکادمی وبکیما استفاده کنید) قطعا هر یک از روش های فوق دارای مزایا و معایبی هستند. لازم است براساس شرایط، زمان و هزینه آن ها را ارزیابی کرد. بسیار خوب دوباره نوبت شما است. لازم است تا پنج قسمت فوق را برای سایت خود تعیین کنید. به احتمال زیاد برای انجام برخی قسمت ها نیاز به مشاوره خواهید داشت. حتما از افراد خبره کمک بگیرید. می توانید برای طراحی سایت خود از مشاوران وبکیما کمک بگیرید. مثل همیشه سخت ترین قدم، اولین قدم است. پس همین حالا حرکت کنید!
فاز سوم : مرحله چهارم راه اندازی کسب و کار اینترنتی (طرح کسب و کار)
در این مرحله تمام یافته های خود درباره کسب و کار اینترنتی مان را در سندی به نام طرح کسب وکار اینترنتی مکتوب می کنیم. این سند به عنوان یکی از دستاوردهایی است که نشان می دهد یک کسب و کار اینترنتی نوپا از مرحله ایجاد، گذشته و در آستانه مرحله معرفی، قرار دارد. اگر نمی توانیم طرح را بنویسیم، معمولا به این علت است که اطلاعات کافی درباره کسب و کار اینترنتی خود نداریم. بنابراین لازم است که بیشتر تحقیق کنیم. یکی از ابزارهای مناسب برای تحقیق مدل کسب و کار است. مدل کسب و کار با مدل درآمدی فرق داشته و در پست دیگری به آن خواهیم پرداخت.
طرح کسب و کار چیست؟
- معادل واژه انگلیسی Business Plan است.
- یک مدرک کاغذی یا فایل الکترونیکی است.
- ابزاری برای شناخت و مدیریت است.
طرح کسب و کار اینترنتی چیست؟
طرح برای کسب و کارهای اینترنتی مانند طرح برای هر نوع کسب و کاری، درباره مفاهیم کسب و کار است. مفاهیمی مانند چشم انداز، رسالت، ایده، اهداف و برنامه ها در خصوص مشتریان، رقبا و مسائل مالی و امثال آن.
به زبان ساده:
طرح گزارشی مکتوب از نتیجه تحقیقات درباره کسب و کار اینترنتی مان است.
مزایای داشتن طرح کسب و کار اینترنتی چیست؟
راه اندازی و اداره یک کسب و کار اینترنتی به خصوص یک کسب و کار نوپا، فعالیتی پر مخاطره است. آمارها نشان می دهد که متاسفانه بیش از ۸۰ درصد کسب و کارهای اینترنتی نوپا در همان سال اول ورشکسته می شوند. طرح کسب و کار اینترنتی برای این است که تا حد ممکن مطمئن شویم زمان، پول و انرژی که صرف می کنیم، هدر نمی شود و ریسک های بالقوه کمینه شده اند. بله می توان ریسک نکرده و کسب و کاری را اصلا شروع نکنیم. یا می توانیم با کسب اطلاعات و شناخت کافی از کسب و کار، خطرات کار را کاهش داد و احتمال موفق کسب و کار اینترنتی خود را بالا ببریم. کسی که سوار دوچرخه نمی شود، زمین نمی خورد، ولی هرگز دوچرخه سوار هم نمی شود! برای آشنایی بیشتر با طرح کسب و کار اینترنتی یا همان بیزنس پلن می توانید به مقاله ” طرح کسب‌وکار ” یا ” Business plan ” از ویکی پدیا مراجعه کنید.
نحوه انجام طرح راه اندازی کسب و کار اینترنتی چگونه است؟
- آشنایی با بخش های طرح
- جمع آوری اطلاعات مورد نیاز هر بخش
- تحلیل اطلاعات و شناخت کسب وکار
- نوشتن در قالب و ساختار استاندارد
بخش های طرح:
مدل های مختلفی برای نوشتن طرح کسب و کار اینترنتی وجود دارد که می توان با مراجعه به کتاب ها و اینترنت با آن ها آشنا شد. نکته مهم این است که از این مدل ها ایده و الگو بگیریم و طرح کسب و کار اینترنتی خود را با توجه به شرایط کار و مخاطبی که قرار است آن را بخواند بنویسیم.
یک نمونه از بخش های یک طرح کسب و کار اینترنتی به شکل زیر است:
- صفحه جلد (۱ صفحه)
- فهرست مطالب (۱_۲ صفحه)
- خلاصه اجرایی (۰_۲ صفحه)
- معرفی کسب و کار (۱_۲ صفحه)
- محصول و خدمات (۱_۳ صفحه)
- تحلیل بازار (۱_۵ صفحه)
- برنامه مالی (۱_۵ صفحه)
- استراتژی و اجرا (۰_۵ صفحه)
- تیم مدیریتی (۰_۲ صفحه)
- برنامه سایت (۱_۳ صفحه)
معرفی کسب و کار، برنامه مالی و برنامه بازار، هسته اصلی هر طرح هستند.
حداقل مواردی که باید در یک کسب و کار اینترنتی وجود داشته باشد عبارتند از:
- ماموریت در بخش معرفی کسب و کار
- اندازه بازار، روند و آینده بازار، بخش بندی بازار، بازار هدف، تحلیل صنعت/ رقبا در بخش برنامه بازار
- نقطه سر به سر و جریان نقدینگی در بخش برنامه مالی
چند نکته بسیار مهم:
- احتمال شکست کسب و کار بدون طرح زیاد است.
- همه کارآفرینان موفق طرح کسب و کار اینترنتی داشته اند. حتی اگر آن را روی کاغذ نیاورده باشند.
- داشتن طرح به معنای موفقیت حتمی کسب و کار نیست. بلکه به معنای کاهش احتمال شکست است.
- اولین خواننده و مخاطب طرح، خود کارآفرین اینترنتی است.
- طرح را باید متناسب به نیاز نوشت. یعنی به اندازه و با صرف هزینه و زمان متناسب با آن کسب و کار.
- حجم مناسب برای طرح کسب و کار اینترنتی معمولا بین ۷ تا ۳۰ صفحه است.
- مخاطبین طرح افراد مختلفی هستند. برای هر دسته از مخاطبین یک طرح جداگانه نوشته می شود تا پاسخگوی سوالات مورد توجه آن ها باشد.
- هنگام ارائه طرح به سازمان (مثلا بانک) یا شخص مشخص (مثلا سرمایه گذار)، حتما از قالب تعیین شده آن ها استفاده کنیم.
- برای تدوین طرح یک کسب و کار پیچیده نیاز به کمک مشاورین داریم.
- طرح یک سند پویا است پس باید آن را به روز نگه داشت.
- طرح را باید در انتهای مرحله ی ایجاد نوشت.
بسیار خوب، نوشتن طرح کار ساده ای نیست ولی لازم است که آن را انجام دهید. با حداقل شروع کنید و بعد بر اساس نیاز کسب کارتان و همچنین مخاطبی که قرار است طرح را بخواند بخش ها و جزئیات بیشتر را به آن اضافه نمایید.
فاز چهارم : مرحله اول راه اندازی کسب و کار اینترنتی (تامین منابع و تجهیزات)
پرونده تحقیقات، جمع آوری اطلاعات، تحلیل، برنامه ریزی و امثال آن در انتهای فاز سوم بسته می شود. آن چه را که باید درباره کسب و کار اینترنتی مان بدانیم را زیاد گرفته ایم. ماموریت خود را می دانیم. می دانیم که چه ارزشی را به چه کسی پیشنهاد کنیم. این ارزش چه شکلی است و محصولات ما کدامند. می دانیم چگونه قرار است کسب درآمد کنیم. و این که این درآمد آنقدر زیاد و پایدار است که برای ما سود آور باشد. می دانیم که چقدر سرمایه لازم داریم. کی به نقطه سر به سر می رسیم. سایت ما چه وظایفی دارد. چگونه آن را ایجاد می کنیم. چه کسانی به ما کمک خواهند کرد. و…. حالا وقت عمل است. وقت اجرا است. برای اجرا ابتدا باید امکاناتی را که لازم است فراهم کنیم. امکانات با توجه به کسب و کاری که می خواهیم انجام دهید متفاوت خواهد بود. برخی از آن ها را در ادامه فهرست می کنیم:
چک لیست راه اندازی کسب و کار اینترنتی
- ثبت دامنه (domain) (راهنمای ثبت بهترین نام دامنه )
- خرید هاست خوب (host) (راهنمای خرید هاست خوب ایرانی)
- اینترنت پر سرعت (ADSL)
- رایانه یا لپ تاپ
- طراحی سایت (می توانید برای طراحی سایت خود از خدمات طراحی سایت وبکیما استفاده کنید)
- تهیه محلی برای کار (ممکن است حتی یک میز، دفتر کارمان باشد)
- ملزومات اداری
- کارت ویزیت
- خط تلفن ثابت یا همراه اختصاصی برای کسب و کار
- نرم افزار تلفن گویا
- دستگاه یا نرم افزار فاکس
- چاپگر
- اسکنر
- قرار داد با شرکت پست یا سایر شرکت ها برای خدمات تحویل کالا
- قرار داد با بانک یا سایر شرکت ها برای خدمات پرداخت
- قرار داد با همکاران (منشی، کارمند، حسابدار، تامین کننده، توزیع کننده و …)
- گرفتن و مجوزهای لازم (ثبت شرکت، ثبت سایت یا امثال آن)
- آموزش خود یا همکاران
- تهیه پول (فروش وسیله، گرفتن وام، مذاکره با شریک و …)
- و …
این چک لیست نه به ترتیب است، نه کامل و نه همه آن ها برای راه اندازی همه مدل از کسب و کارهای اینترنتی ضروری است. صرفا می خواهد به ما یادآوری کند که برای یک کسب و کار اینترنتی لازم است چه چیزهایی را آماده کنیم.
پس باید بدانیم
- چه چیزهای مورد نیاز است؟
- کی مورد نیاز است؟
- چطور آن ها را تهیه می کنیم؟
اگر برای طرح کسب و کار اینترنتی مان، بخش اجرا یا پیاده سازی نوشته باشیم، قبلا پاسخ این سئوالات را دادیم. در غیر این صورت حالا وقتش است. به هر حال ملزومات کسب و کارمان باید تهیه بشود. و این مستلزم زمان و هزینه است. یک فعالیت است که بدون آن کسب و کار اینترنتی ما نمی تواند آغاز شود. برای همین هم به عنوان یک مرحله از راه اندازی دیده شده است. حالا نوبت شما است. سه پرسش فوق را پاسخ داده و دست به کار شوید!
فاز چهارم : مرحله دوم راه اندازی کسب و کار اینترنتی (تولید محتوا)
در مرحله قبل منابع و تجهیزات مورد نیاز را تهیه کردیم. سایت راه اندازی شده است. از این مرحله به بعد، تولید محتوا و ترویج دو فعالیت اصلی ما خواهند بود. می دانیم که شالوده اصلی اینترنت، اطلاعات است. بنابراین سایتی که بدون محتوا باشد یا اطلاعات آن قدیمی و تکراری است، یک سایت مرده است!
ترکیب درستی از محتوا بسازید!
کسب و کارهای اینترنتی موفق مانند یک مجلات سنتی می مانند. آن ها ترکیبی از محتواهای مختلف را ارائه می دهند. مثلا آکادمی کسب و کار اینترنتی وبکیما، شامل ترکیب اصلی ذیل است:
- مقالات آموزشی
- ویدیو های آموزش آنلاین
- معرفی منابع
- مفاهیم پایه
- ابزارهای طراحی سایت
- و…
ترکیب مناسبی از محتوا باعث می شود که بازدیدکنندگان به سایت علاقمند شوند و مرتبا از آن بازدید کنند. قطعا همه محتواها باید به موضوع سایت مرتبط باشد. مثلا مطالب سایت وبکیما همه درباره کارآفرینی اینترنتی و راه اندازی کسب و کار اینترنتی است. بنابراین اخبار، منابع، مقالات و هر چیز دیگری که در سایت قرار می گیرد درباره کارآفرینی اینترنتی است.
برنامه ریزی برای تولید محتوای پیوسته
وقتی ترکیب محتوا را مشخصات کردیم، لازم است تا یک برنامه برای تولید آنها داشته باشیم. برنامه یعنی چه زمان، چه محتوایی را چه کسی تامین می کند. این برنامه می تواند جدولی به برنامه هفتگی مدرسه باشد. برای سادگی می توانید از ابزارهای مانند اکسل (excel) یا گوگل داک (Google doc) کمک بگیرید. در اولین ستون، ترکیب محتوای آن هفته را مشخص می کنید. مثلا ترکیبی از مقاله، مفاهیم پایه، ابزارهای طراحی، معرفی منابع برای محتوای این هفته در نظر بگیرید. در ستون بعدی عنوان هر یک را یادداشت کنید. مثلا
- عنوان مقاله عبارت” کسب و کار اینترنتی چیست ؟ “
- عنوان مفاهیم پایه ” وبینار چیست؟ “
- عنوان ویدیوی آموزشی ” آموزش جامع طراحی سایت با وردپرس “
برنامه ریزی دقیق تر
در ستون سوم مشخص کنید چه کسی کاری را انجام می دهد. اگر همکاری ندارید و فقط خودتان همه کارها را انجام می دهید این ستون را می توانید حذف کنید. (هر چند که توصیه اکید می شود حداقل یک همکار برای خود پیدا کنید) در ستون آخر هم وضعیت هر کار را مشخص کنید. وضعیت ها می تواند، مثل ” در حال برنامه ریزی “،” مطالعه و جمع آوری اطلاعات “، “ویرایش” و “انجام شد” و غیره باشد. در بالای جدول هم تاریخ را مشخص کنید. بدیهی است که ممکن است برنامه را تصحیح کنیم ولی داشتن برنامه به ما کمک می کند تا چیزی را از قلم نیاندازیم و بدانیم که در چه وضعیتی هستیم. هر چه برای مدت بیش تری برنامه داشته باشیم بهتر است. سعی کنید برای حداقل چند هفته آینده برنامه بریزید. احتمالا در ابتدا کمی برایتان سخت خواهد بود ولی به مرور زمان می توانید برنامه های ۶ ماه یا حتی یک سال بنویسید. داشتن برنامه به شما کمک می کند تا بتوانید زمان خود را بهتر مدیریت کنید و همچنین می دانید که چه زمان هایی را کار دارید و چه زمان هایی را می تواند به استراحت و تفریح بپردازید.
منابعی برای تامین محتوا پیدا کنید!
داشتن ترکیب مناسبی از محتوای خیلی خوب است ولی لازم اش پیدا کردن منابعی است تا بتوانید محتوای مورد نیاز را همواره تامین کنید. به روز نگه داشتن سایت و تهیه مطالب در دراز مدت می تواند کار بسیار سختی باشد. بنابراین اگر می خواهید دچار مشکل نشوید باید فهرستی از منابع مناسب را برای خود ایجاد نمایید و برای ارائه محتوای خود برنامه ریزی دقیقی داشته باشید. منابع مفید بسیاری وجود دارند که شما می توانید برای تولید محتوای سایت تان از آن ها استفاده کنید.
مثلا
- کتاب ها، مجلات، مقالات
- کمک گرفتن از دوست و همکاران
- استفاده از سایت های مرجع انگلیسی زبان
- و…
قرار دادن مطالب مفید و مرتبط با سایت تان
نکته مهم این است که همواره باید مطالب را از هر منبعی که هست، بررسی و داوری نمایید. فقط مطالب مفید، مناسب و مرتبط را قرار دهید. آن ها را ویراستاری یا حتی در صورت لزوم بازنویسی کنید. شما هستید که باید به فکر کیفیت سایت تان باشید. اگر مطلبی را عینا کپی می کنیم، حتما منبع آن را ذکر کنیم. در غیر این صورت کاری غیراخلاقی انجام دادیم، همچنین سئوی سایت با این کار بسیار لطمه خواهد دید. برای مطالعه بیشتر در زمینه تولید محتوا می توانید به مقالات ” راهنمای جامع تولید محتوا ” ، ” تولید محتوا ” و ” ۵ ایده تازه برای تولید محتوا ” مراجعه کنید.
فاز چهارم : مرحله سوم راه اندازی کسب و کار اینترنتی (ترویج سایت)
درود بر شما! شمایی که به این مرحله رسیدید. حالا یک معدن طلا دارید. یک سایت با پتانسیل بالا برای کسب درآمد. فقط یک مشکل دیگر باقی مانده است. و آن این است اگر مردم نداند که ما طلا داریم، هیچ کس حتی آن را نمی دزد، چه برسد که پولی پرداخت کند! پس الان وقت آن است که شناخته شویم. باید خود را معرفی کنیم. لازم است تا دیگران بدانند که هستیم.
ترویج چیست؟
ترویج یعنی معرفی کردن، شناساندن، آشنا کردن، در اذهان نشاندن، آگاهی دادن، اعتبار بخشیدن و هر فعالیتی که مردم از وجود سایت و فعالیت مان آگاه شده، آن را معتبر بدان و به یاد بسپارند است. روش های بسیاری برای ترویج سایت وجود دارد که در فهرست ذیل به برخی اشاره شده است.
- موتورهای جستجو (search engine marketing)
- روابط عمومی (Online PR)
- مقاله نویسی (content marketing)
- تامین خوراک برای RSS
- انجمن ها
- شرکای تجاری (online partnerships)
- تبادل لینک
- مشارکت در فروش محصول
- حمایت های مالی ( sponsorship)
- ایجاد نام مشترک (Co-branding)
- تبلیغات محاوره ای (interactive ads)
- نمایش تبلیغ در سایت های دیگر (ads/banners)
- بازاریابی ایمیلی (e-mail marketing)
- خبرنامه (newsletter marketing)
- بازاریابی ویروسی (viral marketing)
- معرفی به دوستان (prompted e-mail friend)
- تبلیغات به سنتی (offline)
- و…
توضیح هر یک از این روش ها می تواند، چندین مقاله یا حتی یک سایت تخصصی باشد. با توجه به سایت های خوب و متعددی که در این زمینه هم به زبان فارسی و هم انگلیسی وجود دارند، برای اطلاعات بیشتر می توان به آن ها مراجعه کرد.
چگونه سایت مان را ترویج (بازاریابی) کنیم؟
دوستان خوب بسیاری در زمینه ترویج فعالند. عمدتا آن ها را می توانیم با نام بازاریاب اینترنتی بیابیم. آنها می توانند مشاوران خوبی برای بازاریابی وب سایت ما باشند. فراموش نکنیم که ترویج یک کار تخصصی است. بنابراین ناگزیریم که یا متخصص شویم یا از متخصصین کمک بگیریم تا بتوانیم این مهم را به درستی انجام دهیم.
لذا چند نکته مهم را بهتر است بدانیم:
“ابتدا ادبیات کار را فرا بگیریم”
ترویج هم مانند هر کار تخصصی، دارای زبان تخصصی مربوط به خود است. به عنوان یک کارآفرین اینترنتی لازم است تا ابتدا مبانی و الفبای این علم را فرا بگیریم. این کار کمک می کند تا بهتر بتوانیم از متخصصان بازاریابی اینترنتی بهره بگیریم. برای شروع می توانیم به سایت های خوبی که رایگان مطالب را در اختیارمون قرار می دهند، مراجعه کنیم. منبع دیگر می تواند، شرکت در مشاوره یا سیمنارهای رایگانی که در این خصوص توسط متخصصین واقعی ارائه می شود، باشند.
“مراقب افراد تازه کار یا کلاهبرد باشیم”
همانند هر صنف دیگری، در این گروه نیز افراد آماتور و همچنین افراد بد نیت وجود دارد. بدیهی است که باید از هر دو قشر دوری کرد. هر دوی آن ها، زمان، پول و اعتبارمون را بر باد می دهند. یکی ناآگاهانه و دیگری آگاهانه! برای شناسایی آن ها لازم است تا اولا با ادبیات ترویج آشنا باشیم. ثانیا قبل از از انجام کار، درباره این افراد به اندازه کافی تحقیق کنیم.
“ماهی گیری یاد بگیریم”
خیلی از تکنیک ها و ترفندها ترویج را می توان فراگرفته، خودمان آن ها را انجام دهیم. پس هنگام مراجعه به مشاور از او بخواهیم که در صورت امکان نحوه کار را به ما یاد دهد. البته موارد متعددی هم هست که بهتر است کل کار را به دیگران واگذار کرد.
“ترویج کارآفرینانه”
یک کسب و کار اینترنتی نوپا شرایط مخصوص به خود را دارد. معمولا پول و تجربه زیادی برای ترویج در اختیار این نوع شرکت ها نیست. بنابراین باید از روش هایی که مناسب شرایط و بودجه کارآفرینان اینترنتی است برای ترویج استفاده کرد. به دنبال متخصصینی باشید که با شرایط کارآفرینی آشنا هستند و نسخه ای مناسب آن ها تجویز می کنند. بدین منظور فهرست مشتریان قبلی مشاور را از او بخواهید و بپرسید که به چه تعداد کسب و کار نوپا تا حالا کمک کرده است. با آن ها تماس بگیرید و نظرشان را درباره این مشاوره جویا شوید.
“از کم شروع کنیم”
کارآفرین در مراحل راه اندازی کسب و کار خود به عنوان یک محقق است. محققی که می خواهد اطلاعات لازم برای موفقیت کسب و کار خود را به دست آورد. ترویج نیز در مراحل راه اندازی از این قاعده مستثنا نیست. ما و حتی مشاورین ما اطلاعات دقیق، کافی و درست، درباره کاری که داریم انجام می دهیم را نداریم. بنابراین بهتر است که قدم به قدم پیش برویم تا در صورت اشتباه بودن مفروضاتمان خیلی متضرر نشویم. مهم این است که هر تجربه ای یک درس برای بهتر شدن کارمان بگیریم.
“در جای درست تبلیغ کنیم”
هر کسب و کاری مشتریان خاص خود را دارد. بنابراین بهتر است که در جایی که مشتریان هستند تبلیغ کنیم. ما به دنبال افرادی هستیم که نیاز به محصولات مان دارند. تعداد افرادی که تبلیغات را می بینید مهم نیست بلکه مهم تعداد مشتریان بالقوه ای است که تبلیغات را مشاهده می کنند. این که چند نفر وارد سایت مان می شود مهم نیست. این که چند نفر مشتری از سایت بازدید می کنند مهم است. تبلیغ برای کسانی که به کسب و کار اینترنتی ما احتیاجی ندارند، هیچ عایده ای جز دور ریختن پول و زمان برایمان ندارد. مواظب باشیم اعداد ما را فریب ندهند. آن چه مهم است ترویج هدفمند و افزایش مشتری است.
“یافتن شریک تجاری”
تا می توانیم باید شبکه همکاران خود را توسعه دهیم. این رمز موفقیت همه کسب و کارهای اینترنتی است. سایت هایی که می توانیم با آن ها تعامل داشته باشیم را بیابیم. برای مجلات و روزنامه هایی که مرتبط با کسب و کارمان هستند، مقاله بفرستیم. در رویدادها و محافل حوزه فعالیت خود مانند نمایشگاه ها و جشنواره ها حضور داشته باشیم. داشتن دوستان و همکارانی که تعامل با آن ها برای هر دو طرف سودمند باشد کمک بسیاری در ترویج و شناخت شدن کسب و کار اینترنتی ما خواهد داشت.
جمع بندی
در انتهای مقاله آموزش راه اندازی کسب و کار اینترنتی خوبه که یادآور بشم که راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی به هیچ وجه آسان نیست و برای هر یک از مراحلی که در بالا شرح دادیم باید کلی زمان و تلاش و البته هزینه صرف کنید. امیدوارم که با پشتکار بی نظریتان بتوانید یک کسب و کار اینترنتی بسیار موفق راه اندازی کنید. هرگونه سوال یا ابهامی در مراحل و برنامه راه اندازی کسب و کار اینترنتی خود دارید می توانید از بخش دیدگاه های سایت با ما در ارتباط باشید. ممنون از همراهیتون 😉
برای یک مقاله دانشگاهی(راه اندازی فروشگاه اینترنتی لباس) ازش الگوبرداری میکنم
ممنون
سعی کنید کپی نکنید و فقط از ایده ها استفاده کنید.
واقعا در فن بیان شما لذت میبرم . سپاسگذارم
ممنون از همراهی شما آقا فرهاد عزیز
ممنون از شما که مراحل راه اندازی یک کسب و کار اینترنتی را به این خوبی وقت گذاشتید و توضیح دادید. واقعا خدا قوت به تیم تولید محتوای آکادمی وبکیما
خوشحال هستیم که این مقاله مورد پسند شما قرار گرفته و ممنون از اینکه با نظرات خود به ما انگیزه میدید.